Op Weg 2013-1: In een klein stationnetje, 's morgens in de vroegte
In de gloednieuwe gids met acht 'treinwandeltochten' langs Vlaamse GR-paden viel ons oog op de wandeling van Gontrode naar Munkzwalm. Geen spectaculaire streek, maar wie ervan houdt het landschap merkbaar te zien veranderen, zal aan dit rustig stukje Oost-Vlaanderen zeker aangename herinneringen overhouden.
Het licht heuvelend landschap ten zuiden van Gent diept zich langzaam maar zeker uit. De hoogteverschillen blijven erg bescheiden, maar ze zorgen er wel voor dat je tussen Gontrode en Moortsele mooie zichten krijgt op Landskouter. Ook de omgekeerde eierdop op de kerktoren van Bottelare wordt op die manier in de verte zichtbaar, tenminste als we op de Asselkouter onze ogen even kunnen losmaken van de plassen en de modder waar we op weg naar Munte door moeten baggeren.
Ondertussen spotten we midden in de velden enkele bunkers. Naarmate de tocht vordert worden ze talrijker en bij Baaigem lijkt er wel in iedere akker eentje neergepoot te zijn. De bouwsels zijn een onderdeel van het 'Bruggenhoofd Gent' dat dateert van rond 1930. Het was een laatste verdedigingslinie waarop het Belgisch leger zich zou kunnen terugplooien als er een vijandige aanval kwam. Ze werden gecamoufleerd als burgerlijke bouwwerken, iets wat tot op vandaag nog altijd zichtbaar is. Deze bunkerlinie heeft heel even zijn nut bewezen tijdens de 18-daagse veldtocht in mei 1940. Het oprukkende Duitse leger kon een tweetal dagen tegengehouden worden, maar de overmacht was te groot. Bovendien hadden de Duitsers ondertussen ook al Nederland en een groot stuk van Frankrijk onder de voet gelopen, zodat het nog weinig zin had om deze linie hardnekkig te blijven verdedigen. Ons leger riskeerde alleen maar volledig omsingeld te raken.
Zelf kunnen we ongehinderd doorstoten naar de Schelde. We bereiken die te Meilegem waar een oude rivierarm een mooi watervogelparadijsje heeft doen ontstaan. Het loont de moeite om hier even op een bank op adem te komen. Achter dit watergebied passeert onzichtbaar de hoofdrivier. Met wat geluk zie je een schip door het landschap kruipen.
Van de Scheldevallei naar de Zwalmvallei loopt de tocht even over de heuvelbult waarop Sint-Maria-Latem zich genesteld heeft. Dit is meteen het grootste hoogteverschil dat moet overwonnen worden: van 11 m naar 46 m, en dat over een afstand van enkele kilometer...
Na dit letterlijke hoogtepunt vormt de rustige Zwalmvallei een al even letterlijk dieptepunt. De IJzerkotmolen voert ons terug naar de tijd toen op dit riviertje wel een twaalftal watermolens de streek draaiende hielden. Vandaag is het folklore, en dat geldt ook voor het geplaveide wandelpad langs de Zwalm. De oude plavuizen herinneren er ons aan dat dit één van de eerste initiatieven was die in Vlaanderen het wandeltoerisme promootten. We vroegen ons al af waarom de 'Zwalmstreek' ons zo bekend in de oren klonk.
Munkzwalm heeft alles om bij een natje en een droogje terug op positieven te komen, en dat zonder gevaar voor alcoholcontroles. Want in het stationnetje wacht om het uur een trein!
Luc Verdegem
Steekkaart
Route en bewegwijzering
Deze 22 km lange tocht van station tot station is opgenomen in de nieuwe Stationsstappergids. De beschrijving gaat in beide richtingen. Het traject volgt de wit-rode streepjes van GR 122 (Hulst - Doornik).
Reis info
In de treinstations van Gontrode en Munkzwalm stoppen om het uur treinen, ook in de weekends. Gontrode ligt op de lijn Gent - Zottegem - Geraardsbergen. Munkzwalm ligt op de lijn Kortrijk - Zottegem - Brussel - Lokeren. Wie met de wagen naar de streek rijdt kan best parkeren in Zottegem omdat zowel Gontrode als Munkzwalm van daaruit met de trein te bereiken zijn.
